بیماری زنانه ای به نام تخمدان پلی کیستیک

تخمدان پلی کیستیک PCO که به آن سندرم هیپر آندروژنیک مزمن همراه با عدم تخمک گذاری و یا همان تنبلی تخمدان گفته می شود.در 5 تا 10 در صد از زنان دیده می شود ویکی از شایعترین علل ناباروری در خانمهاست. این بیماری با وجود بزرگی دوطرفه تخمدانها و قاعدگی نامنظم به دلیل افزایش هورمون آندروژن ـ هورمون مردانه تظاهر می کند. این بیماری شایعترین علت پرمویی یا هیرسوتیسم(70 ـ 80% موارد) ونیز شایعترین علت عدم تخمک گذاری مزمن ثانویه(کمتر از 6 تا 9 بار قاعدگی در سال) است.

علایم تخمدان پلی کیستیک

• هیرسوتیسم( پرمویی)
• چاقی یا اضافه وزن
• پوست چرب و شوره
• آمنوره یا قاعدگی نامنظم
• نازایی
• بزرگی دوطرفه تخمدانهای پر از کیست
• مجموع علایم فقط در نیمی از بیماران دیده می شود. تعداد قابل توجهی از زنان چاق مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، دچار هیپر انسولینمی یا افزایش انسولین خون ـ به دلیل مقاومت به انسولین نیز هستند.

علت تخمدان پلی کیستیک

• علت این بیماری نامشخص است ،ولی در خواهر و مادر فرد مبتلا و در دوقلوها، در هر دوقل دیده می شود. بنابراین جنبه ارثی نیز برای آن مطرح میگردد. می توان مکانیسم زیر را برای توضیح علت آن مشخص نمود.
• شاخص ترین اختلال در تخمدان پلی کیستیک، افزایش آندروژنها ـ هورمونهای مردانه ـ است که احتمالا دلیل اصلی آن اختلال ترشح هورمونهای محرک از هیپوتالاموس در مغز و به دنبال آن گونادوتروپینها از زمان بلوغ (به دلیل یک اختلال ژنتیکی، استرسهای روحی، تغییرات تولید یا اثر انسولین، ویا تغییرات وزن ) است.
• در این بیماران تخمدان ثابت ترین منبع تولید هورمون مردانه آندروژن است. گاهی نیز اختلال در تولید این هورمونها از غده فوق کلیه مشاهده می شود که موجب بروز پرمویی یا هیرسوتیسم می گردد. سرعت و شدت پیشرفت هیرسوتیسم معمولا کم بوده و تظاهرات مردانه معمولا نادر است اما اگر علایمی مانند کلفت شدن صدا و نیز خشن شدن موها مشاهده شد باید به فکر تومورهای تولید کننده آندروژن بود.
• چاقی : حدود 40 تا 50 درصد مبتلایان به این بیماری چاق هستند که معمولا از نوع زنانه ـ گلابی شکل ـ است. چاقی نیز به نوبه خودموجب افزایش هورمونهای آزاد مردانه و افزایش علایم و نیز افزایش مقاومت به انسولین می شود.
• لکه های پوستی: برخی از بیماران نیز دچار لکه های قهوه ای مایل به سبز در مناطق مختلف بدن مانند گردن ، زیر بغل ، زیر پستان ، کشاله ران و ناحیه پرینه هستند که در لمس حالت مخملی دارد. این لکه ها نشانه مقاومت به هورمون انسولین است و با مصرف متفورمین تاحدودی کاهش می یابد.

سونوگرافی در تخمدان پلی کیستیک

• استروژن بالا و مقادیر بالای هورمون مهار کننده اینهیبین در تخمدانها موجب مهار ترشح هورمون محرک تخمک گذاریFSH شده و این مساله همراه با آندروژن بالا باعث می شود تا فولیکولهای اولیه تکامل نیافته باقی بمانند و تخمک گذاری رخ ندهد.
• بنابراین در تخمدانها معمولا کیستهای متعددی به اندازه 4 ـ 7 میلی متر ایجاد شود. که در سونوگرافی شبیه به گردنبندی از مروارید سیاه دیده می شود. این کیستها در تمام بیماران مشاهده نمی شود ولی می تواند نشانه خوبی برای تشخیص تخمدان پلی کیستیک باشد. مهمترین یافته در سونوگرافی این افراد افزایش دو طرفه کیستهای کوچک است که که در هر تخمدان بیش از 5 کیست دیده می شود.

خطرات طولانی مدت

• در آن دسته از بیمارانی که دچار عدم تخمک گذاری به صورت مزمن هستند، افزایش طولانی مدت استروژن که توسط هورمون پروژسترون مقابله نمی شود می تواند احتمال بروز سرطان اندومتر ـ رحم ـ را افزایش دهد.
• همچنین احتمال بروز سرطان تخمدان و پستان نیز افزایش می یابد. این خطر در زنان غیر چاق و نیز کسانی که از قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند بیشتر است. بنابراین درمان هرچه زودتر این عارضه ضروری است.

پزشک برایم تشخیص تخمدان پلی کیستیک داده است، چه درمانی مناسب است؟

درمان بستگی به تمایل و هدف شما از درمان دارد. بعضی از بیماران می خواهند از بارداری پیشگیری کنند و یا اثر استروژن زیاد بر اندومتر را کاهش دهند . این بیماران از قرصهای پیشگیری از بارداری سود می برند و یا میتوانند از قرصهای پروژسترونی(مانند مدروکسی پروژسترون) به مدت 10 روز در هر سیکل استفاده کنند.

• کاهش وزن: کاستن از وزن اولین توصیه به بیماران چاق مبتلا به تخمدان پلی کیستیک است. زیرا کاهش وزن به میزان 5 تا 10 درصد،باعث ارتقای سلامت می شود و از میزان انسولین و هورمون آندروژن ـ اضافه می کاهد. و یا در ترکیب با داروهای محرک تخمک گذاری مانند کلومیفن می تواند باعث شروع مجدد تخمک گذاری شود.
• ورزش: ورزشهایی که گروه بزرگی از عضلات را درگیر می کنند مقاومت به انسولین را کاهش می دهند و ممکن است بخش مهمی از درمانهای غیر دارویی و تعدیل کننده شیوه زندگی باشند.
• قرصهای پیشگیری از بارداری خوراکی: این قرصها از تولید استروئیدهای فوق کلیه و تخمدان می کاهند و رشد مو را در دو سوم بیماران مبتلا به پرمویی کاهش می دهد.
• استفاده از این قرصها به تنهایی ممکن است نسبتا غیر موثر باشد و در برخی از بیماران ، مقاومت به انسولین نیز به علت استفاده از این داروها تشدید شود و بنابراین برای درمان موثر پرمویی باید همزمان از داروهای کاهنده آندروژن نیز استفاده کرد.
• داروهای کاهنده آندروژن: شایعترین عارضه اسپرونولاکتون بی نظمی قاعدگی است که در 50 درصد بیمارانی که از دوزهای بالا دارو استفاده می کنند بیشتر دیده می شود که در صورت مصرف همزمان با قرصهای پیشگیری این عارضه کاهش می یابد.
• داروهای حساس کننده به انسولین: چون به نظر می رسد افزایش انسولین در عدم تخمک گذاری همراه با تخمدان پلی کیستیک موثر است ، ممکن است این درمان باعث تعادل هورمونها و بارداری شود. شایعترین داروی از این دسته ، متفورمین یا گلوکوفاژ است که موجب کاهش مقاومت به انسولین و افزایش مصرف گلوگر ـ قند خون ـ می شود. این دارو عوارضی مانند تهوع ، استفراغ ، اسهال و نفخ و افزایش دفع گاز شکم دارد. که با دوزهای بالاتر دارو بیشتر دیده می شود این دارو با مصرف 1 قرص همراه با حجیم ترین وعده غذایی آغاز می شود و سپس به 2 قرص همراه با صبحانه و شام و در هفته بعد تا 3 قرص ( 2 عدد همراه با شام و 1 عدد با صبحانه) افزایش می یابد. در صورت وجود اسهال و تهوع شدید ، با پزشکتان مشورت کرده و دارو را کاهش دهید.

ناباروری و درمان

• بیماران دچار تخمدان پلی کیستیک به دلیل عدم تخمک کذاری بیشتر در معرض ناباروری هستند و برای درمان این عارضه باید از داروهای محرک تخمک گذاری مانند کلومیفن با نظر پزشکشان استفاده کنند.

---

نظرات کاربران درباره این مطلب :فاطمه بشکول [ 1400-03-31 ]
سلام خانم دکتر من چندسال پیش کیست تخمدان وتنبلی رحم داشتم دکتر امیخواستن یکی ازلوله رحمامودربیارن ولی وقتی رفتم سونوگرافی حامله بودم پسرمودنیاآوردم الان3سالشه دوباره رفتم سونوگرافی دوباره کیست تخمدان دارم قرص ال دی هم مصرف کردم ولی نتیجه نگرفتم میتونم قرص مدردکسی پروژسترون مصرف کنم؟؟؟

سعیده [ 1395-12-15 ]
سلام من با وجود تخمدان پلی کیستیک ۳ سال است اقدام برای بارداری کردم ولی نتیجه نگرفتم تمام داروهایی که دوستان استفاده کردن رو هم استفاده کردم ولی بی فایده بود، طبق دستور دکترم باید آی یو آی انجام بدم شاید به نتیجه برسم

زهرا [ 1395-11-16 ]
با سلام و تشکر از اطلاعات شما آیا بهتر نیست اول پلی کیستیک را برطرف کنیم بعد اقدام به بارداری کنیم؟ من سه دوره است که قرص کلومیفن میخورم ولی قبل از مصرف این قرصا اصلا کیستی وجود نداشت احتمال داره به خاطر این قرصا باشه؟ خواهش میکنم جوابمو بدین خ نگرانم

ماریه [ 1395-11-15 ]
تشکرازتوضیحات خوبتون دراین سایت من هم مشکل تخمدان پلی کیستیک دارم انتظارتوضیحات بیشترتوی این زمینه راازشما دارم که دربخش سوالات پزشکی سوالاتم را خواهم پرسیدبرام دعا کنیدمشکلم ازاین حادترنشه

معصوم [ 1395-11-12 ]
سلام من مدت زیادی درگیر این بیماری بودم و الان خوشبختانه نتایج آزمایشلت و سونوگرافی و همین طور عادت ماهانه ام نشون میده که مشکلم برطرف شده. البته تا یک سال بعد از اینکه نتیجه آزمایش نشون داد که مشکلی ندارم باز هم عادت ماهیانه ام با تاخیر بود ولی از وقتی شروع به ورزش کردم این مشکل هم برطرف شده. به نظرم بهترین درمان برای این مشکل ورزشه

مهین فروزان [ 1395-10-14 ]
سلام من سه سالی میشه که قبل پریدیم لکه بینی دارم البته موهای صورتم زیاد شده و زیر چانه هم موهای زائد هست سونوگرافی دادم گفتن کیست ریز داری دارو هم که میخورم چند ماه بعد دوباره علائم برمیکردن لطف راهنمایی کنید داروهایی که تا حالا مصرف کردن قرص ال دی بود و قرص ویتاگونس بوده

پرواز [ 1395-10-14 ]
سلام و عرض خسته نباشید خدمت اساتید محترم مطالب واقعا اموزنده و مفید بودن ممنون لطف کردین

رضوان [ 1395-10-13 ]
سلام امکان داره کسی که مبتلا به پلی کیستیک هسن هرگز باردار نشه ؟

دریا امیری [ 1395-10-05 ]
با سلام اینجانب تخمدان پلی کستی دارم قصد حاملگی دارن بگین چیکار کنم.ممنون

موسوی [ 1395-10-01 ]
سلام من پلی کیستیکم و فولیکپل 18داشتم ولی باردار نشدم و شوهرم هم فقط کمی حرکت اسپرمش کند، امکان داره نابارور باشم یا با درمان مشکلم حل میشه

شراره امیربخش [ 1395-09-24 ]
سلام من پولیکیستیک دارم هر دو تخمدانم 4 ماهه پریود نمیشم خیلی ناراحتم متفورمینم خوردم الان زخم اسنااشرم دردش شروع شده هومیاپاتیم رفتم جواب نگرفتم خسته شدم هیچ راه درمانی پیدا نمیکنم لطفا منو راهنمایی کنید میخوام هر چه سریع تر باردار شم

زهرا [ 1395-09-23 ]
سلام.من دووماه مدروکسی پروژسترون مصرف کردم و قاعدگیم یکم تنظیم شد.ایا بازم باید مصرف کنم؟؟

زهرا [ 1395-09-02 ]
سلام من تخمدان پلی کیستیک با سایز25.45دارم ميخوام باردار بشم مشکلی نداره؟ لطفا راهنمایی کنید ممنون

زهرا [ 1395-08-27 ]
سلام من پلی کیستیک دارم درهردو تخمدانم پر دارهامم پروژسترون لتروزل امپول منوترو پین داده برام دعا کنین من حامله شم یک ساله حامله نشدم

فاطمه [ 1395-08-24 ]
عال بود ،اطلاعات خیلی کامل بود.

فاطمه رضازاده [ 1395-08-08 ]
لطفا آدرس مطب رو مینویسین خیلی خوب بود ولی میخوام حتما حضوری بیاپ

افســــــون [ 1395-08-06 ]
مطالب کامل مفیـــد بود.ممنون ازتون

رویا [ 1395-07-21 ]
سلام خسته نباشید خواهش میکنم سوال منو حتما جدا بدید. من جدی کیستیک دارم و سالی دوبار عادت میشم.خیلی چاق شدم و همیشه شکم دارم حتی با ورزش زیاد.پوستم چرب شده و موهای زائد دراوردم. برای حل این همه مشکل چه قرصایی باید بخورم. دکتر فقط برام متفورمین و ویتامین ایی و استسترون نوشته.2 دوره 6 ماهه مصرف کردم اما درمان نشدم. سپاس از شما دکتر خوب

ضحی رییسی [ 1395-06-11 ]
خیلی عالی بود مرسی

نسیم رستار [ 1394-10-05 ]
سلام .روزتون بخیر .مطالب جامع بودن خیلی مچکر.میخواستم اگه بشه و لطف کنین درباره مشکلم از طریق ایمیل ازتون مشاوره بگیرم .ممنون میشم راهنمام باشین

بهار [ 1394-09-29 ]
سلام ببخشید آیا برای بزرگی نسبی تخمدانها و وجود کیست های پریفرال در آنها که مطرح کننده ی سندروم تخمدان پلی کیستیک هست نیاز به شیمی درمانی و تابش و یا جراحی هست

فاطمه [ 1393-09-24 ]
با سلام خدمت استاد ارجمندم مطالب بسيار عالي و كاربردي هستند از شما كمال تشكر را دارم

محبوبه [ 1393-04-17 ]
من معمولا اهل نظر گذاشتن نیستم ولی مطالب شما خیلی عالی بود انشاا... خدا همه بیماران رو شفا بده

elaha [ 1393-04-16 ]
ممنون از مقاله کاملتون

فاطمه [ 1393-02-23 ]
من هم ده سالی میشه که پلی کیستیک دارم و مجردم و مشکلم هنوز رفع نشده و تازگی پزشک زنان قرص مدفورم تجویز کرده .خسته شدم از دارم خوردن

masi [ 1393-01-31 ]
مطالب کامل بود . مچکرم

samigh [ 1392-12-19 ]
سپاسگذارم از زحمات شما خیلی عالی بود

مهدی [ 1392-12-04 ]
ممنون از سایت خوبتون

انسیه [ 1392-10-30 ]
ممنون از اطلاعات جامع و کاملتون

Nasim [ 1392-10-19 ]
ممنون اطلاعات کاملی بود تنها عارضه غیر قابل تحملش برای من افزایش وزن است.

هاجر [ 1392-09-02 ]
خیلی عالی بود ممنون از این مقاله پر بارتون

فاطمه محمدي [ 1392-08-06 ]
بخاطر اطلاعات مفيدي كه در اختيارمان گذاشتيد متشكرم.

فاطمه بختیاری [ 1392-06-25 ]
ممنون که ما رو راهنمایی می کنید و از استرس ما کم می کنید

لیلا [ 1392-05-15 ]
نسخه کاملی بود تشکر

golijoon [ 1392-02-30 ]
عالی بود

عادله [ 1391-08-01 ]
سلام خسته نباشی عزیزم من هم ماما هستم و میدونم وایه رسیدن به اینجا چقد زحمت کشیدی . موفق باشی. مطالب خوب و جالبی داشتی ازچندتا از مطالبت تو وبلاگم استفاده کردم البته با ذکر منبع ( چشمک ) . موفق باشی به من هم سر بزن و نظرت رو درباره وبلاگ نوپام بگو ممنون میشم .

مونا [ 1391-07-25 ]
مرسی عالی بود اطلاعات خوبی رو بهم داد

زهرا [ 1391-04-23 ]
خيلي ممنون ازمقالتون،نوشته ي كاملي رو اينجاگذاشتيدومااستفاده كرديم

karlos [ 1391-01-27 ]
سلام از شما به خاطر جواب خوبتون مچکرم خداکنه بهترین ها برلی شما باشه .امین

سعیده [ 1391-01-23 ]
ممنون از مقاله ی کاملتون. فقط چطور میشه این بیماری با این همه پیشرفت با علت نامعلوم معرفی بشه.

مرضیه سالی [ 1390-02-15 ]
مطالب خیلی عالی و کامل بود. ممنون.

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :